1686 traktat Grzymułtowskiego

Encyklopedia PWN: "wojska pol. pod dowództwem S. Żółkiewskiego odniosły 1610 zwycięstwo pod Kłuszynem, zdobyły Moskwę; część bojarów obwołała carem królewicza pol. Władysława; gdy jednak z pretensjami do tronu wystąpił król Zygmunt III Waza, wybuchło powstanie (1612); pol. załogę w Moskwie zmuszono do kapitulacji, odparto pol. odsiecz prowadzoną przez J.K. Chodkiewicza. Kolejna wyprawa pol. (1617–18) dotarła pod Moskwę, ale jej nie zdobyła;

niekorzystny dla Polski rozejm andruszowski 1667 położył kres walkom; odstąpiono Rosji zajętą już przez nią Smoleńszczyznę, Siewierszczyznę i Ukrainę Lewobrzeżną, a tereny kozackie miały stanowić kondominium pol.-ros.; potwierdzono go ostatecznie 1686 traktatem Grzymułtowskiego.

IBH Opracowania - Pawel Kania: Stosunki polsko-rosyjskie w XVI i XVII wieku.: " Także w Rzeczypospolitej w ciągu XVII wieku wzrosła niechęć wobec innych nacji (w tym także wobec Rosjan). W Rzeczypospolitej rozwijał się wtedy system warości zwany sarmatyzmem, cechujący się między innymi ksenofobią. Sarmatyzm był silnie związany z religią katolicką, co spowodowało w kraju kryzys tolerancji wyznaniowej. Szlachta polska uznawała swój kraj za przedmurze zachodniego chrześcijaństwa. Gardziła wyznawcami religii innych niż katolicyzm. Szlachta sarmacka traktowała z nieufnością i niechęcią obce wzorce kultury. Ceniła swoje przywileje, a rządy sułtanów tureckich i moskiewskich carów potępiała z pogardą jako despotyczne. Język polski uzyskał w XVII wieku ogromny awans w kulturowym obszarze Europy Środkowo-Wschodniej, jako język rozległego państwa powiązanego licznymi nićmi z państwami ościennymi. Polszczyzna stała się narzędziem komunikacji międzypaństwowej w tym rejonie Europy."